Een positieve relatie vormt de basis van effectief gedragsmanagment en zal ervoor zorgen dat er minder moeilijk hanteerbaar gedrag bij je leerlingen zal zijn.
Op zich lijkt het vanzelfsprekend om een relatie uit te bouwen met leerlingen. Dat doe je toch gewoon. Toch is het soms zoeken in de hoeveelheid aan opdrachten hoe je dit als leerkracht kan klaarspelen. Daarnaast is het soms zoeken naar afstemming in de relatie met de leerling. De vraag van leerkrachten is vooral: hoe doe ik dat een positieve relatie opbouwen? We geven een aantal handvatten mee (Valcke en De Craene (2017), (Hook & Vass, 2018) (Potential boek, 2019):
- Leg de nadruk op positieve opmerkingen en geef regelmatig complimenten. Aandacht voor wat goed loopt helpt niet alleen jouw leerling(en) en jullie relatie een boost te geven, het opent meer deuren naar oplossingen. Want wat wel goed gaat, geeft mogelijkheden om dit te versterken en te verbreden.
- Een negatieve aanpak: Anne hou je mond.
- Een positieve aanpak: Anne fijn dat je reeds naar me kijkt. Ik zou graag willen dat je nu ook naar mij luistert. Dank je wel.
- Informele contacten doen wonderen voor jouw relatie met de leerlingen, denk dan aan korte gesprekjes tijdens de pauze en voor of na schooltijd. Zo merken jouw leerlingen dat je graag bij hen bent. Zeg tegen elke leerling iets positief, ook al is het iets kleins als ‘goedemorgen’.
- Hoge verwachtingen stellen aan leerlingen toont dat je in het groeipotentieel en het kunnen van jouw leerlingen gelooft, het daagt hen op een positieve manier uit.
- Als leerkracht weet en zie jij als geen ander dat leren een continu proces is. Voor jouw leerlingen kan dit heel wat minder duidelijk zijn. Door hen te laten zien dat ook jij nog steeds bijleert en fouten maakt, geef je hen zelfvertrouwen. Ze mogen proberen, vallen en samen weer opstaan.
- Wanneer een leerling (regelmatig) moeilijk hanteerbaar gedrag vertoont, hebben we de neiging om deze weg te duwen. Juist die (heel normale) neiging zorgt ervoor dat jullie relatie verslechterd en het moeilijk hanteerbare gedrag versterkt wordt. Extra je best doen, meer toenadering zoeken en meer positieve interacties aangaan, doorbreekt deze negatieve vicieuze cirkel. Wanneer je een leerling wil aanspreken op zijn gedrag, stap naar de leerling toe in plaats van hem in groep te corrigeren. Maak ook onderscheid tussen de leerling en zijn ongewenst gedrag.
- Laat in je eigen gedrag zien welk gedrag je van je leerlingen verwacht. Het is belangrijk dat je je emoties de baas bent, ook in drukke klassen. Op deze manier ben je een rolmodel voor de leerlingen. Als jij rustig blijft zal dit een positieve impact hebben op de klas en een gevoel van veiligheid creëren. Jouw leerlingen kijken naar jou, ze leren dus vooral van wat jij doet. Dit kan je aangrijpen als een kans om te tonen hoe je een aangename relatie opbouwt. Denk dan aan dingen als een respectvolle discussie, sorry zeggen, fouten toegeven, enz.
Bekijk volgend voorbeeld hoe kleuterjuf Hanne haar strafstoel inruilde voor veel babbelen met haar kleuters en het positieve benadrukken. Materiële beloningen werken niet op lange termijn maar inzetten op een relatie des te meer.
Bekijk hoe juf Elke bouwt aan een warme kwaliteitsvolle relatie in haar kleuterklas. Ook bij kinderen met een moeilijk hanteerbaar gedrag.