Ja maar, we hebben geen concrete handvatten
Vaak is inclusief onderwijs het middelpunt van een ideologische discussie en blijft de HOE- vraag onbeantwoord. Nochtans zijn scholen en leerkrachten op zoek naar hoe inclusief onderwijs in de praktijk moet gebracht worden. Het onderzoek rond inclusief onderwijs aan de Universiteit Gent (Mortier, De Schauwer, Van de Putte en Van Hove, 2010) heeft een aantal kritische succesfactoren uitgelicht om inclusief onderwijs te doen slagen .
Dit zijn echter geen voorwaarden waaraan moet voldaan worden. De factoren zijn een samenspel en kunnen gezien worden als allemaal ingangen om mee te werken. Er kan op maat gewerkt worden per factor ter bevordering van inclusie. Ze kunnen ook gebruikt worden als een spiegel om na te gaan of men ‘goed bezig’ is.
| Kritische succesfactor | Wat staat er centraal | Wat kan ik doen? |
|---|---|---|
|
Kind |
Alle kinderen hebben mogelijkheden en beperkingen Kinderen willen erbij horen Kinderen hebben nood aan leeftijd aangepaste vorm van zelfbepaling
|
Vertrek vanuit de mogelijkheden van kinderen/jongeren Heb oog voor de manier waarop een kind/jongere erbij wil horen Ondersteun de keuzes, de beslissingen die kinderen/jongeren nemen
|
|
Leren en participeren |
Participatie betekent niet altijd hetzelfde doen. Het is steeds zoeken hoe een leerling kan deelnemen aan het groepsgebeuren. De groep is het vertrekpunt maar niet het vergelijkpunt. |
Selecteer betekenisvolle doelen Betrek de leerling en maak de participatie waar
|
| Leerkracht | De leerkracht heeft een gelijke waardering voor alle leerlingen van de klas en is de eerste verantwoordelijke voor alle leerlingen. | Stem af op de noden van de leerling, vergroot je handelingsrepertoire en ga felexibel om met het curriculum |
| Ouders | Ouders willen verantwoordelijkheid nemen en beschikken over heel wat expertise. |
Communiceer constructief met ouders Heb aandacht voor de keuzes die ouders maken
|
| Klasgenoten | Kinderen leren van elkaar in het omgaan met verschillen en bieden van ondersteuning aan elkaar | Ondersteun positieve relaties, bevorder interacties en ben zelf rolmodel |
| Teamgebeuren | Vanuit een gelijkwaardig partnerschap wordt er een zoekproces aangegaan met een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid | Werk nauw samen met alle betrokkenen |
| Overgangsmomenten |
Overgangsmomenten zijn kwetsbare momenten en vragen veel afstemming en communicatie
|
Maak verbinding met de volgende leerkracht / leerkrachtenteam vanuit jouw ervaringsdeskundigheid
|
Mortier, De Schauwer, Van de Putte, Van Hove (2010). Inclusief onderwijs in de praktijk. Garant.